Sân vườn Nhật Bản là loại hình sân vườn nổi tiếng bậc nhất thế giới. Không chỉ bởi sự độc đáo, sân vườn tiểu cảnh Nhật Bản còn thể hiện được tính cách, nét văn hóa đặc trưng của người Nhật. Đặc điểm nổi bật đó là sự kết hợp và trộn lẫn những thành phần khác nhau như cát, đá sỏi, nước, cùng với vật phẩm trang trí.
Thiết kế sân vườn Nhật Bản dựa trên nguyên tắc nào?
Khi thiết kế sân vườn Nhật Bản cần phải dựa trên ba nguyên tắc cơ bản là: tỉ lệ thu nhỏ, chủ nghĩa tượng trưng và quang cảnh vay mượn. Đây là ba nguyên tắc gần như bắt buộc và cũng là đặc trưng nổi bật nhất theo của sân vườn hay tiểu cảnh Nhật Bản.
Tỉ lệ thu nhỏ
Sân vườn được thu lại theo một tỉ lệ thu nhỏ đại diện cho quanh cảnh và những địa điểm nổi tiếng trong một không gian nhỏ và đẹp. Cảnh đồi núi và sông được thu nhỏ lại bằng cách dùng đá, cát và sỏi.
Chủ nghĩa tượng trưng
Chủ nghĩa tượng trưng được sử dụng trong hầu hết các khu tiểu cảnh, sân vườn Nhật Bản. Cát hay sỏi được cào tạo dáng những con sông. Một khối đá và đá cuội có thể biểu tượng cho những hòn đảo nhỏ.
Vay mượn cảnh quan
Vay mượn cảnh quanh nghĩa là sử dụng thu nhỏ một cảnh quan và cây trồng đã tồn tại để bổ sung cho sân vườn. Thiết kế sân vườn làm theo cách này cũng có nghĩa là một phong cảnh hiện hữu sẽ là phần của thiết kế chung.
Phong cách thiết kế sân vườn Nhật Bản
Mẫu sân vườn cát và đá – Karesansui
Karesansui – Vườn đá Nhật Bản hay còn được biết đến với cái tên sân vườn thiền định (Zen garden). Chúng được ra đời khi bị ảnh hưởng bởi đặc trưng mang phong cách Thiền tông và được áp dụng nhiều trong các thiền viện, trà thất.
Không giống như những kiểu vườn truyền thống khác, vườn kiểu Karesansui không có sự hiện diện của yếu tố nước, đơn giản chỉ là sự sắp xếp của đá, sỏi, cát. Từ đó, tạo thành hình gợi lên hình ảnh những con sông, hồ, biển cả và núi đá, hòn đảo nhô lên.
Kiểu vườn này khi thiết kế hoạt trông có vẻ đơn giản, bình thường nhưng lại rất có giá trị về mặt tinh thần. Nó đòi hỏi người ngắm cảnh phải ngồi trầm tư, suy nghĩ, mặc định và từ từ thấu thiểu ý nghĩa sâu xa, được hàm chứa bên trong tạo hình sỏi đá kia.
Sân vườn trà đạo – Cha niwa or Roji
Sân vườn trà đạo hay vườn trà đạo là một không gian thư giãn lý tưởng để thưởng thức trà. Không gian bao gồm nhà uống trà và một bể nước để khách đến chơi tẩy uế trước khi thực hiện nghi lễ uống trà.
Văn hóa thưởng thức trà của Nhật Bản rất cầu kỳ và trang trọng, do đó, không gian thưởng thức trà cũng phải đặc biệt và có ý nghĩa rất lớn với người Nhật Bản.
Sân vườn nhà – Tsubo Niwa
Tsubo Niwa là kiểu vườn được thiết kế bên trong nhà, giống như tiểu cảnh nước bên trong nhà tại Việt Nam. Chính xác thì đây giống như một mô hình, thiên nhiên thu nhỏ, với sự kết hợp, hòa quyện giữa đá, hồ cá coi, cây cối. Chính cách này đã năng lượng bên trong nhà được cân bằng tốt hơn.
Sân vườn đi dạo – Tsukiyama
Sân vườn đi dạo thường có quy mô lớn, có nguồn gốc từ Trung Quốc. Ngoài cây, đá và hồ cá, sân vườn đi dạo kiểu đồi dốc và hồ nước còn sử dụng thêm các yếu tố khác như đèn lồng, cây, cầu, ao nước. Trong đó, ao nước là đại diện cho hình ảnh biển cả, đồi núi tượng trưng cho hòn đảo.
Vườn dạo mát – Kaiyu – Shikien
Sân vườn dành cho đi dạo. Loại sân vườn này nay hầu hết đều là công viên, các công trình công cộng có diện tích lớn để mọi người đi dạo, ngắm cảnh thiên nhiên.